Tiêu là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta; nhờ nó mà không ít nông dân đã vươn lên làm giàu. Tuy nhiên, thời gian gần đây, rất nhiều vườn tiêu ở Gia Lai bị mắc bệnh và chết, ảnh hưởng lớn tới thu nhập của nhà vườn. Xin giới thiệu một số biện pháp kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh cho tiêu.

Bà con nông dân vốn có thói quen dùng các loại phân hoá học bón quanh gốc tiêu dẫn đến tình trạng lớp đất mặt trở nên chai cứng, mất đi độ tơi xốp, không thuận lợi cho việc tưới tiêu. Bên cạnh đó, sự lạm dụng quá mức phân hoá học, thuốc bảo vệ thực vật tạo nên tính kháng thuốc của nhiều loại sâu bệnh nguy hiểm, chính vì thế mà dịch bệnh dễ phát sinh, cây mất tính đề kháng với các nấm bệnh và môi trường. Do ảnh hưởng của thời tiết nắng nóng kéo dài, nhiều vườn tiêu ở Chư Sê và Chư Pảh (Gia Lai) đang bị bệnh vàng lá, chết dần hoặc không có khả năng ra hoa, kết trái.

Vườn tiêu Phú Quốc khẳng định thương hiệu (Ảnh minh họa - Nguồn: Internet)

Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện trên địa bàn hai huyện Chư Sê và Chư Pảh có hơn 1.000ha tiêu bị chết, năng suất giảm 40-50%... Nguyên nhân tiêu chết hàng loạt được xác định là do chế độ thâm canh không hợp lyỏ dẫn đến nhiễm nấm Phytophthora sp. và bệnh chết chậm do nấm Fusarium sp.. Hiện, chưa có giống tiêu nào kháng mạnh với các loại nấm này. Do vậy, để phòng trị bệnh cần áp dụng đồng thời cả biện pháp canh tác lẫn sử dụng thuốc hoá học.

Canh tác

Vệ sinh vườn tiêu thường xuyên nhằm giảm nguồn ủ bệnh, thu gom và đốt lá bị rụng. Khi chăm sóc, tránh gây tổn thương vùng rễ để mầm bệnh không có cơ hội xâm nhập, tỉa những nhánh ở dưới thấp gần mặt đất để hạn chế sự lây lan của mầm bệnh; giữ cỏ trong vườn tiêu theo ý muốn nhằm tạo thảm thực vật giúp hệ thống rễ cây phát triển tốt, đất có độ thông thoáng, tạo điều kiện cho các vi sinh vật có lợi phát triển.

Đào bỏ và đốt các cây bị bệnh, sau đó xử lý vôi vào các hố trồng; có hệ thống tưới tiêu thích hợp để ngăn ngừa nước tưới dư thừa, vì tình trạng đất úng sẽ tạo điều kiện cho các bào tử nấm bệnh xâm nhập và lây lan. Không sử dụng các dây tiêu từ vườn tiêu bị bệnh hoặc vùng có độ rủi ro bệnh xuất hiện nhiều để nhân giống.

Để giảm chi phí trong thâm canh vườn tiêu và tận dụng nguồn phân chuồng sẵn có trong chăn nuôi, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Gia Lai khuyến cáo người dân nên sử dụng phân hữu cơ tự tạo bằng cách tận dụng các phụ phẩm trong nông nghiệp như vỏ quả càphê, vỏ trấu, xơ dừa, phân chuồng trộn với chế phẩm Trichoderma và lân rồi ủ hoai mục bón cho cây, đồng thời giảm lượng phân hóa học, giúp bộ rễ phát triển khỏe, phòng trừ được một số bệnh nguy hiểm.

Áp dụng cách chăm sóc này, vườn tiêu của gia đình chị Trần Thị Xuân ở thôn Phú Quang, xã Ia Hrú và gia đình ông Nguyễn Văn Quéo ở Chư Sê đã cho năng suất trên 10 tấn/ha. Ông Quéo cho biết: “Ngoài việc coi trọng công tác giống, nên dùng phân bò, lân để bón cho cây, hạn chế tối đa phân hóa học, dùng rơm ủ gốc... Nhờ đó, vườn tiêu của tôi lúc nào cũng xanh tốt, ít sâu bệnh, năng suất bình quân đạt 10 tấn/ha...”.

Biện pháp hóa học

Để phòng ngừa cả hai bệnh trên cần sử dụng thuốc Copforce blue 51WP (hoạt chất gốc đồng và Zineb), liều lượng 25g/8 lít nước, tưới vào gốc tiêu. Xử lý vào đầu mùa mưa.

Đối với bệnh chết nhanh: Phun và tưới vào gốc cây tiêu thuốc Mexyl MZ 72WP, liều lượng 30g/8 lít nước, vào tháng 6 dương lịch. Phun thuốc Alpine 800WDG liều lượng 20g/8 lít nước vào tháng 7- 8 dương lịch. Sau đó, sử dụng lại thuốc Copforce blue 51WP và Mexyl MZ 72WP, tưới gốc vào tháng 9-10 dương lịch.

Đối với bệnh chết chậm: Phun và tưới Bendazol 50WP với liều lượng 15g/10 lít nước vào tháng 6-7 dương lịch. Cũng có thể hòa chung các loại thuốc đặc trị vừa nêu ở trên để xử lý cả hai loại bệnh nếu thấy khó phân biệt được triệu chứng giữa chúng trên cùng vườn tiêu.

Theo www.kinhtenongthon.com.vn